ก้อนที่เต้านม เป็นอาการผิดปกติที่พบได้บ่อย ในทางแพทย์แผนจีนจัดอยู่ในขอบเขตโรค หรู่พี่ (乳癖) การเกิดโรคเกี่ยวข้องกับพื้นฐานร่างกายไตพร่องเป็นหลัก ทำให้ชงม่าย เญิ่นม่ายขาดสมดุล ควบคู่ไปกับอารมณ์ที่แปรปรวน ครุ่นคิด กังวล หงุดหงิด โมโหส่งผลให้ชี่ตับติดขัด ตับม้ามและกระเพาะไม่สมดุล สะสมเป็นเวลานานทำให้ ชี่ติดขัด เลือดอุดกั้น เสมหะชื้น เกิดการอุดตันในเต้านม ก่อให้เกิดก้อนที่เต้านมในที่สุด
ก้อนในเต้านม มีกี่ชนิด?
- ก้อนในเต้านมชนิด ไฟโบรซีสติค (Fibrocystic changes) ก้อนชนิดนี้จะมีลักษณะขรุขระ หยุ่น ๆ ไม่แข็ง เคลื่อนที่ได้ และมักมาร่วมกับอาการเจ็บคัดเต้านมก่อนประจำเดือน และอาการเจ็บคัดจะหายไปหลังประจำเดือนหมด เป็นภาวะที่ต่อมและท่อน้ำนมมีปฏิกริยามากเกินไปต่อการกระตุ้นของฮอร์โมนระหว่างการตกไข่ ทำให้พังผืดเกาะตัวเป็นกลุ่มเป็นก้อน
- ก้อนในเต้านมชนิด ไฟโบรอะดีโนมา (Fibroadenoma) ก้อนชนิดนี้มีลักษณะค่อนข้างกลม ผิวเรียบ เคลื่อนที่ได้ ไม่เจ็บ ไม่แข็งมาก มีทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่ เป็นเนื้องอกธรรมดาที่มีก้อนแข็งประกอบด้วยพังผืดและเนื้อเยื่อจากต่อมน้ำนม
- ซีสต์ (Cyst) หรือถุงน้ำ ก้อนนี้จะพบได้มากในผู้หญิงที่มีประจำเดือน โดยลักษณะก้อนคือจะเป็นถุงน้ำซึ่งสามารถเคลื่อนที่ได้ จะเจ็บหรือไม่เจ็บก็ได้ ถุงน้ำนั้นจะมีได้หลายขนาดทั้งขนาดใหญ่และเล็ก ยุบและหายเองได้ ภายหลังจากที่หมดประจำเดือน
- มะเร็งเต้านม (Breast cancer) เกิดจากการแบ่งตัวผิดปกติของเซลล์ท่อน้ำนมหรือต่อมน้ำนม ทำให้เกิดเป็นก้อนเนื้องอก หากไม่ได้รับการรักษา มะเร็งจะโตขึ้นและกระจายไปที่ต่อมน้ำเหลืองบริเวณรักแร้ ก่อนที่จะกระจายไปอวัยวะอื่น ๆ เช่น ปอด ตับ สมอง กระดูก
สาเหตุการเกิดก้อนในเต้านม ตามศาสตร์การแพทย์แผนจีน
- ก้อนในเต้านมทางแพทย์จีนกล่าวว่าสัมพันธ์กับอวัยวะตับ ม้าม ชงม่าย เญิ่นม่าย
- เกิดจากชี่ติดขัด เลือดอุดกั้น เสมหะความชื้น และร่างกายพร่อง
- มีสาเหตุจากอารมณ์ที่แปรปรวน ครุ่นคิด กังวล หงุดหงิด โมโห ส่งผลให้ชี่ตับติดขัด
- การรับประทานอาหารหวานมันเป็นประจำทำให้เกิดเสมหะความชื้น
- ได้รับปัจจัยเสียภายนอกจู่โจมเส้นลมปราณ
- อายุมากขึ้น ร่างกายอ่อนแอ พลังตับและไตอ่อน
- การมีเพศสัมพันธ์มากเกินทำให้เลือดและชี่ไม่พอ
- ชงเญิ่นขาดสมดุล ชี่และเลือดติดขัดอุดกั้นเส้นลั่วม่ายที่เต้านมจนเกิดโรค
การรักษาตามศาสตร์การแพทย์แผนจีน
ข้อดีของการรักษาตามศาสตร์การแพทย์แผนจีน คือ การควบคุมก้อนในเต้านมพร้อมกับสามารถปรับสมดุลร่างกาย ทำให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกัน การรักษาก้อนในเต้านมด้วยยาจีนเป็นกระบวนการที่ค่อยเป็นค่อยไปและต้องทำอย่างต่อเนื่อง ยาจีนมีบทบาทในการควบคุมการทำงานของร่างกายให้สมดุล แก้ปัญหาโรคโดยพื้นฐาน และหลีกเลี่ยงผลข้างเคียงที่ไม่จำเป็น
การดูแลและป้องกัน
เส้นลมปราณที่ส่งผลต่อเต้านมมากที่สุดคือ “เส้นลมปราณกระเพาะอาหาร” และ “เส้นลมปราณตับ” หากเส้นลมปราณถูกปิดกั้นจะทำให้เป็นโรคทางเต้านมได้ เส้นลมปราณตับเกี่ยวข้องกับอารมณ์ และเส้นลมปราณกระเพาะอาหารต้องการการดูแลการบริโภคอาหารเป็นพิเศษ
- หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจนสูง เช่น นมผึ้ง น้ำเต้าหู้
- หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีรสหวานและไขมันสูง แคลอรีสูง เช่น ช็อกโกแลต
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ แอลกอฮอล์ อาหารรสจัด
- หลีกเลี่ยงการทานของเย็น
- อย่ากินอาหารที่อุ่นร้อนมากเกินไป เช่น เนื้อแกะ
- หลีกเลี่ยงการกินของที่มี “ไขมัน” เช่น เนื้อแกะ เครื่องในสัตว์ หนังหมู อาหารทะเล
- หลีกเลี่ยงอาหารเสริมที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจนสูง เช่น รังนก
- หลีกเลี่ยงการโกรธและหดหู่ ความเครียด “อารมณ์” เป็นตัวการใหญ่ของโรคทางเต้านม
การตรวจเต้านมด้วยตนเอง
- ตรวจเต้านมด้วยตนเอง อย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง
- ตรวจเป็นประจำทุกเดือน
- ตรวจหลังประจำเดือนมา 7 – 10 วัน นับจากวันแรกของการมีประจำเดือน
- ตรวจวันเดียวกันของทุกเดือน ถ้าไม่มีประจำเดือนแล้ว
- สอบถามข้อมูล หรือปรึกษาเรื่องสุขภาพได้ที่ “ทีมหมอจีน” คลินิกการแพทย์แผนจีนหัวเฉียว โทร 02 223 1111
- เปิดทำการทุกวัน (ยกเว้นวันหยุดนักขัตฤกษ์) ตั้งแต่เวลา 08:00 – 16:00 น.
- LINE OA: @huachiewtcm
- Facebook: หัวเฉียวแพทย์แผนจีนกรุงเทพ Huachiew TCM Clinic