ท่ามกลางวิกฤติสภาพภูมิอากาศที่ทวีความรุนแรงขึ้นทุกปี กลุ่มเซ็นทรัล เดินหน้าขับเคลื่อนโครงการ “เซ็นทรัล ทำ” มุ่งสร้างสมดุลให้สังคมและสิ่งแวดล้อม โดยตั้งเป้า เพิ่มพื้นที่สีเขียวกว่า 1,500 ไร่ ในพื้นที่เป้าหมาย ต.หนองบัว อ.เมือง จังหวัดจันทบุรี ครอบคลุมทั้งการฟื้นฟูป่าชายเลน ป่าชุมชน และพื้นที่เกษตรคาร์บอนต่ำ ควบคู่ไปกับการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และการยกระดับคุณภาพชีวิตของชุมชนอย่างยั่งยืน
เพื่อรับมือกับปัญหาที่ท้าทายนี้ โครงการ “เซ็นทรัล ทำ” ทำด้วยกันทำด้วยใจ จึงยกระดับบทบาท ให้ความสำคัญในการเชื่อมโยงทุกภาคส่วนเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงอย่างยั่งยืน ล่าสุดได้ประกาศความร่วมมือกับ สำนักสนับสนุนสุขภาวะชุมชน (สำนัก 3) สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.), เครือข่ายร่วมสร้างชุมชนท้องถิ่นน่าอยู่, บริษัท อัตถจริยา จำกัด (วิสาหกิจเพื่อสังคม) และชุมชนท้องถิ่น ผ่าน “การพัฒนาเครือข่ายชุมชนรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Community Climate Action: CCA)” กลไกความร่วมมือที่มุ่งเสริมศักยภาพให้ชุมชนสามารถปรับตัวและจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน โดยร่วมกันพัฒนาพื้นที่ต้นแบบเพื่อฟื้นฟูระบบนิเวศ ที่มุ่งเน้นการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชายเลน รวมถึงระบบนิเวศทางทะเลซึ่งมีศักยภาพในการกักเก็บคาร์บอนสูง พร้อมทั้งต่อยอดสู่การสร้างเศรษฐกิจฐานรากที่มั่นคง
คุณพิชัย จิราธิวัฒน์ กรรมการบริหาร กลุ่มเซ็นทรัล กล่าวว่า “โครงการ เซ็นทรัล ทำ” มีความมุ่งมั่นที่จะขับเคลื่อนสังคมและสิ่งแวดล้อมไปพร้อมกัน โดยเรามุ่งผลักดันการปลูกป่าบก ควบคู่กับการฟื้นฟูป่าชายเลน ซึ่งเป็นหนึ่งในระบบนิเวศ Blue Carbon (คาร์บอนสีน้ำเงิน) ที่มีศักยภาพสูงในการดูดซับและกักเก็บคาร์บอนไดออกไซด์ทั้งในชีวมวลและตะกอนดินได้อย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมทั้งทำหน้าที่เป็นแนวป้องกันภัยธรรมชาติและเป็นแหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำที่ช่วยเสริมความมั่นคงทางอาหาร การอนุรักษ์ระบบนิเวศทางทะเลจึงไม่เพียงช่วยเพิ่มความหลากหลายทางชีวภาพ แต่ยังเปิดโอกาสสู่การสร้างเศรษฐกิจใหม่ให้กับชุมชน โดยประชาชนจะมีบทบาทเป็นทั้งผู้ดูแลทรัพยากรและผู้ได้รับประโยชน์อย่างแท้จริง
ความร่วมมือครั้งนี้เป็นการบูรณาการจุดแข็งของทุกภาคี ไม่ว่าจะเป็นความเชี่ยวชาญด้านสุขภาวะของ สสส. ศักยภาพของเครือข่ายชุมชนท้องถิ่น นวัตกรรมเพื่อสังคมจากบริษัทอัตถจริยา และพลังความเข้มแข็งของประชาชนในพื้นที่ ซึ่งทั้งหมดนี้จะนำไปสู่ผลลัพธ์เชิงรูปธรรม ทั้งในด้านการเพิ่มพื้นที่สีเขียวชายฝั่ง การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกอย่างเป็นระบบ และการสร้างรายได้ที่มั่นคงยิ่งขึ้นให้กับครัวเรือนในชุมชน”
โครงการเซ็นทรัล ทำ กับการพัฒนาเครือข่ายชุมชนรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (community climate Action หรือ CCA) ในระยะเวลา 3 ปี แผนการดำเนินงานในปี 2568
- อนุรักษ์และฟื้นฟูพื้นที่สีเขียว 1,500 ไร่
- ป่าชายเลน: เริ่มฟื้นฟูที่ ต.หนองบัว อ.เมือง จ.จันทบุรี โดยปลูกต้นโกงกางกว่า 7,000 ต้น ครอบคลุมพื้นที่ 50 ไร่ (ส.ค.–ต.ค. 2568) พร้อมกิจกรรมจัดการขยะรั่วไหลสู่ทะเล เพื่อเร่งฟื้นฟู “คาร์บอนสีน้ำเงิน” และสร้าง “ตะกร้าอาหารชุมชน”
- ป่าบก: ฟื้นฟูพื้นที่สาธารณะและป่าชุมชน เช่น ที่สาธารณประโยชน์ทุ่งเหียง (บ้านชากไทย) และป่าชุมชนทุ่งดอนเหียง (ต.วังโตนด) โดยปลูกไม้ยืนต้นพื้นถิ่นกว่า 5,000 ต้น รวมพื้นที่ 1,450 ไร่
- ตรวจวัดและสร้างฐานความรู้
- ทำงานร่วมกับคณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ คณะเทคโนโลยีการเกษตรและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ และบริษัท อัตถจริยา จำกัด โดยใช้แอปฯ SMART GHG APPLICATION (SGA) เพื่อสำรวจและประเมินศักยภาพการกักเก็บคาร์บอน เช่น ที่ ป่าชุมชนบ้านโขดหินลอย (35 ไร่) พบว่ามีศักยภาพกักเก็บคาร์บอนรวมกว่า 1,291 tCO2eq (ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า)
- ตรวจวัดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในแปลงเกษตร ต.หนองบัว พื้นที่เพาะปลูก 541.8 ไร่ พบการปล่อยรวมกว่า 65 ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า หรือเฉลี่ย 0.11 ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า ต่อไร่
- จัดทำคู่มือและหลักสูตรเพื่อรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เช่น คู่มือการสำรวจแปลงป่าเพื่อกักเก็บคาร์บอน และการใช้แชมเบอร์วัดการปล่อยก๊าซเรืออนกระจก
- พัฒนาเศรษฐกิจชุมชน
- ต่อยอดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ “ล่องเรือดูเหยี่ยว เที่ยวฟาร์มหอยนางรม” เพื่อสร้างรายได้เสริมให้กับชุมชน
แผนต่อเนื่องในปี 2569
- ขยายพื้นที่อนุรักษ์และฟื้นฟูเพิ่มจาก 1,500 ไร่ เป็น 2,500 ไร่ ครอบคลุมทั้งป่าชายเลน ป่าชุมชน และเกษตรคาร์บอนต่ำ
- ร่วมพัฒนา “ทุเรียนคาร์บอนต่ำ” โดยส่งเสริมเกษตรอินทรีย์ การใช้ปุ๋ยสั่งตัด และลดพลังงานในฟาร์ม
- ทดลองนำนวัตกรรมสิ่งแวดล้อม เช่น การพัฒนาบรรจุภัณฑ์ชีวภาพจากเปลือกทุเรียนและกาบมะพร้าว (อยู่ระหว่างการวิจัยและพัฒนา)
- สนับสนุนอาชีพกลุ่มเปราะบาง เช่น ผู้สูงอายุ ผลิต พัดใบกะพ้อ สร้างรายได้เสริมให้ครัวเรือน
แผนการดำเนินงานในปี 2570 (ขยายผลและพัฒนาเป็นโมเดลต้นแบบ)
- วางเป้าหมายการต่อยอดพื้นที่สีเขียว ฟื้นฟูระบบนิเวศ และพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนให้เป็นต้นแบบ “ชุมชนคาร์บอนต่ำ” ที่สามารถขยายผลสู่พื้นที่อื่นในอนาคต
ทั้งนี้ โครงการ “เซ็นทรัล ทำ” มุ่งสร้างต้นแบบการพัฒนาที่ไม่ได้แยกเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมออกจากกัน แต่ผสานทั้งสามด้านให้เดินหน้าไปพร้อมกันอย่างสมดุล โดยเชื่อมั่นว่าความยั่งยืนไม่อาจเกิดขึ้นจากใครเพียงฝ่ายเดียว หากแต่ต้องอาศัยพลังความร่วมมือจากทุกภาคส่วน เพื่อร่วมกันสร้างการเปลี่ยนแปลงและส่งต่อโลกที่ดีกว่าให้กับคนรุ่นต่อไป